Świąteczne jaja! Czyli kilka pomysłów, jak serwować jajka na wielkanocnym stole

Doskonałe jako przystawka albo przekąska, niezbędne do przygotowania pysznych wypieków, a przy tym świetna podstawa dań głównych – jajko! Często niedoceniane w naszych codziennych kulinarnych zmaganiach, staje się bezcenne w czasie Wielkanocy. Jest obowiązkowym punktem na liście potraw serwowanych na świątecznym stole, zarówno ze względu na swoje różnorodne zastosowanie, ale też wyjątkowe znaczenie, zgodnie z którym uznawane jest ono za symbol nowego życia. Dlaczego warto więc jest jeść jajka?

Jajka wykorzystuje się do przyrządzenia różnorakich potraw w kuchniach całego świata. Stanowią podstawę tradycyjnych śniadań w Wielkiej Brytanii czy Kanadzie, gdzie uzupełnia się je tostami i bekonem. W trochę innej formie serwuje się je we Francji - tam najpopularniejszym zastosowaniem jajek jest, podawany w różnych wariantach, omlet.

Z czego składa się jajko?

Białko jajka to w ok. 90 procentach woda. Pozostałe 9 procent to aminokwasy, a ok. 1 procent - węglowodany. Żółtko natomiast w ⅔ zbudowane jest z tłuszczy – ale nie tylko tych „złych”, jak powszechnie się uważa. „To prawda, że jajka cechują się zawartością cholesterolu, ale nie możemy też zapominać, że stanowią ważne źródło lecytyny oraz, w niewielkiej ilości, nienasyconych kwasów tłuszczowych”, mówi Iwonna Niegowska, żywieniowiec marki Knorr. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) również dopuszcza spożywanie jajek jako elementu zbilansowanej diety zdrowego człowieka o unormowanym poziomie cholesterolu. Nie powinniśmy się więc obawiać wykorzystania jajek do przygotowania naszych świątecznych pyszności. Możemy natomiast pomyśleć, jak najlepiej wykorzystać ich uniwersalność w naszej kuchni.

Świąteczne jaja w różnych wariantach

Wielkanoc to czas wyjątkowy, który w nierozerwalny sposób kojarzy się z początkiem wiosny. Świetnym sposobem na przywołanie jej na świątecznym stole może być przygotowanie jajek faszerowanych świeżym szpinakiem:

Jaja faszerowane szpinakiem

Składniki:

• 12 jajek
• 1 opakowanie Esencji do duszonych warzyw Knorr
• 200 g świeżego szpinaku
• 3 łyżki startego sera żółtego
• 1 łyżeczka słodkiej papryki
• pół łyżeczki gałki muszkatołowej
• 20 g masła
• 1 łyżka kiełków

Sposób przygotowania:

1. Ugotuj jajka na twardo, po czym przetnij je wzdłuż i wydrąż z nich żółtka.
2. Umyty szpinak oczyść, a następnie podsmaż na maśle.
3. Do szpinaku dodaj Esencję do duszonych warzyw Knorr, co pogłębi smak potrawy, i przez 3-4 minuty duś, aż wszystko się dokładnie wymiesza. Następnie odlej nadmiar wody, a pozostałą część odstaw do ostygnięcia.
4. Żółtka i szpinak posiekaj, a następnie dodaj starty ser i przyprawy. Wszystko dokładnie wymieszaj.
5. Przygotowany farsz nałóż na wydrążone jajka i podawaj z kiełkami.

Co o jajkach wiedzieć powinniśmy

Jajko kategorii wagowej L, czyli ważące ok. 65 g w skorupce i 56 g bez skorupki, to ok. 7 gramów białka i 90 kalorii. By zachowało swoje właściwości, powinniśmy zwrócić uwagę na sposób, w jaki je przechowujemy i przygotowujemy do podania. Kilka praktycznych porad dotyczących jajek, zdradził szef kuchni Knorr, Piotr Murawski:

• Przed przygotowaniem należy umyć jajka w ciepłej wodzie. Jeśli zamierzamy zjeść je na surowo, powinniśmy je dodatkowo wcześniej sparzyć. Jest to niezwykle istotne, szczególnie w sytuacji, gdy zdarzy się, że nioska była zakażona bakteriami - czynność ta może nas uchronić przed przeniesieniem choroby do naszego organizmu. Nie należy natomiast myć jajek przed włożeniem do lodówki, by nie zmyć w ten sposób ze skorupki warstwy ochronnej.

• Jak sprawdzić, czy jajko jest świeże? Po rozbiciu żółtko powinno być zwarte i okrągłe, białko natomiast gęste (nie powinno się rozlewać).

• Nie powinniśmy przechowywać jajek w lodówce dłużej niż 3 tygodnie, ponieważ następuje w nich stopniowy rozkład białek i witamin oraz jełczenie tłuszczu - naturalny proces starzenia. Co równie istotne, jajka pochłaniają również inne zapachy z lodówki.

• Jajka natomiast, jako jeden z niewielu produktów, można bezpiecznie smażyć na maśle, ponieważ białko ścina się już przy 60 stopniach, a więc jeszcze zanim masło zacznie się palić i wytwarzać toksyczne związki.

• Jajka należy bezwzględnie przechowywać w lodówce. Jeśli przebywają one w wilgotnym i ciepłym pomieszczeniu, bakterie znajdujące się na skorupce mogą wniknąć do środka.

• Jajka są kwasotwórcze, dlatego by zachować zrównoważoną dietę, pamiętajmy o obecności w niej zasadowych pokarmów, np. warzyw i kasz.

• Jeśli zastanawiamy się – lepsze ścięte czy surowe żółtko - to warto wiedzieć, że pod obiema postaciami jest strawne w tym samym stopniu. Co innego natomiast białko - nie należy jeść go na surowo, bo jest w nim obecny składnik, który blokuje przyswajanie witaminy B7, czyli biotyny.

Tak przygotowane jajka wykorzystać możemy do przyrządzenia pysznych wielkanocnych faszerowanych pisanek:

Faszerowane pisanki

Składniki:

• 300 g wędzonego łososia
• 5 jajek ugotowanych na twardo
• 4 łyżki majonezu 
• 1 łyżeczka Przyprawy Uniwersalnej Delikat Knorr 
• 100 g naturalnego serka
• czerwony kawior lub czarne oliwki
• świeży koperek

Sposób przygotowania:

1. Jajka obierz ze skorupki, następnie przekrój je na pół i zetnij ich końcówki tak, by łatwo można było umieścić je na półmisku.
2. Wydrąż żółtka i zmiksuj je z serkiem, majonezem oraz wędzonym łososiem na jednolitą masę za pomocą specjalnej przystawki miksera (możesz także wszystkie składniki posiekać drobno nożem lub zmielić w maszynce do mięsa).
3. Dopraw gotową masę do smaku przyprawą Knorr, przez co zyska wyrazisty smak. Przełóż do rękawa cukierniczego, zakończonego dekoracyjną końcówką, i wyciśnij na połówkach jaj różyczki.
4. Przed podaniem udekoruj jaja świeżym koperkiem, odrobiną czerwonego kawioru lub kawałkami czarnych oliwek.

Dlaczego powinniśmy sięgać po jajka?

Substancje odżywcze zawarte w jajkach mają bardzo duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu i przyczyniają się do utrzymania dobrego stanu zdrowia. A oto kilka najważniejszych właściwości jajek:

1. Jajka zawierają wiele witamin i składników mineralnych – w tym witaminy A, D, B2, a także dobrze przyswajalne żelazo, magnez, cynk i jod.
2. Jajka jako jedyny produkt spożywczy zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne, które organizm człowieka musi spożywać, by funkcjonować prawidłowo. Nie jest jednak w stanie wytworzyć ich samodzielnie, więc musi je dostarczyć sobie w postaci pokarmu. Zjedzenie dwóch jajek, o masie ok. 60 g każde, zaspokaja 35 procent dziennego zapotrzebowania na te aminokwasy.
3. Luteina zawarta w jajku, będąca silnym przeciwutleniaczem, ma równocześnie bardzo korzystnie działanie na wzrok.

Jak zachęcić do jedzenia jajek dzieci? Wystarczy wypróbować sprawdzony sposób na urozmaicenie posiłku – gotowe jajka fantazyjnie przyozdobić i zaserwować w nowym wydaniu! Tutaj przepis na proste i szybkie w przygotowaniu jajka - jeże:

Jajka jeże

Składniki:

• 4 jajka
• 1 opakowanie Sosu sałatkowego włoskiego Knorr 
• pół pęczka szczypiorku
• 1 papryka czerwona
• 1 łyżka majonezu

Sposób przygotowania:

1. Jajka ugotuj na twardo, następnie wystudź je, obierz ze skorupki i przekrój na pół.
2. Z każdej połówki wydrąż żółtko, a następnie wymieszaj z majonezem, aż powstanie pasta. Całość dopraw aromatycznym sosem sałatkowym Knorr.
3. Przełóż gotową pastę do woreczka z odciętym rogiem i nałóż do wydrążonych wcześniej białek.
4. Szczypiorek pokrój na 3-4 centymetrowe kawałki i powbijaj je pionowo w przygotowaną pastę z żółtek. Ważne, by szczypiorek był sztywny i świeży.
5. Wytnij z papryki małe oczka i przyłóż do jeża. Do zrobienia oczek możesz wykorzystać też oliwki.

Jakie jajka wybrać?

Jajka dostępne są zazwyczaj w czterech rozmiarach - S, M, L i XL. Wyznacznikiem wielkości jajka jest jego waga. Jajka oznaczone rozmiarem S to jajka małe, które ważą poniżej 53 g, w rozmiarze M mieszczą się jajka w przedziale 53-63 g, L to jajka duże o wadze 63-73 g, a rozmiar XL otrzymują największe jajka, które ważą ponad 73 g.

Jajka kurze klasyfikuje się również ze względu na system hodowli. Na skorupce mają stemple z informacjami na temat systemu chowu, kodu państwa, w którym zostały wyhodowane, oraz zakładu produkcji. Kod systemu hodowli, który odnosi się do sposobu, w jakim chowane są kury, to pierwsza cyfra w ciągu oznaczenia na skorupce. W ten sposób jajka podzielić możemy na:

• Jajka z produkcji ekologicznej – oznaczone cyfrą 0. Oznacza ona, że hodowla kur odbywa się na świeżym powietrzu, z dostępem do wolnego wybiegu, a kury karmione są paszą posiadającą certyfikat ekologiczny.
• 1 to jajka z chowu na wolnym wybiegu – oznacza to, że kura ma dostęp do wybiegu i żyje w swobodnych warunkach.
• 2 to jajka z chowu ściółkowego - kura hodowana jest w ograniczonych warunkach, ale może chodzić swobodnie po kurniku, posiada dostęp do piasku i grzędy. W przepisach unijnych określono, że ilość zwierząt na 1 m² powierzchni użytkowej wynosi 9 kur niosek.
• 3 to jajka z chowu klatkowego, czyli najmniej przyjaznego. Kury nie mają możliwości swobodnego poruszania się, gdyż przebywają stale w klatkach.

Z taką wiedzą nie pozostaje nam nic innego, jak zaopatrzyć się w zapas jajek na czas zbliżającej się Wielkanocy! Smacznego jajka!