Polscy
naukowcy z Wojskowego Instytutu Techniki
Inżynieryjnej im. J. Kosackiego we Wrocławiu pod
kierownictwem prof. Adam Januszko
opracowali zestaw narzędzi, pozwalający na bezpieczne i szybkie ich
unieszkodliwienie. Innowacyjne rozwiazanie Polaków jest niezwykle ważne do skutecznej walki z materialami wybuchowymi, ponieważ każdego roku na świecie dochodzi do ok. 1,5 tys. wypadków spowodowanych wybuchami np. min czy pocisków pozostałych w ziemi po konfliktach zbrojnych
Podczas konfliktów zbrojnych około 5 proc. pocisków i rakiet nie ulega detonacji, ale pozostaje w ziemi, zagrażając ludziom, którzy po zakończeniu wojny osiadają na terenach, na których toczyły się walki. Według statystyk, rocznie około 1,5 tys. wypadków z udziałem ludzi, powodują pozostałości po różnego rodzaju konfliktach zbrojnych. Przykładów wcale nie trzeba szukać bardzo daleko. 40 proc. obszaru Chorwacji pozostaje niedostępna ze względu na tkwiące w ziemi miny. Miejscem, które - nawet po zakończeniu wojny - będzie musiało mierzyć się z podobnym problemem jest obecnie Syria - podaje prof. Adam Januszko z Wojskowego Instytutu Techniki Inżynieryjnej im. J. Kosackiego we Wrocławiu.
Badacze stworzyli zestaw pięciu narzędzi do skutecznego i
szybkiego neutralizowania min przeciwpiechotnych i kasetowych bez ich
detonacji. Prace realizowano w ramach międzynarodowego projektu o
akronimie TIRAMISU. Komisja Europejska sfinansowała go kwotą 13,5
mln euro, angażując w prace partnerów z 26 krajów. Narzędzia
opracowane przez Polaków będą używane np. w czasie akcji
humanitarnych organizowanych przez Organizację Narodów
Zjednoczonych.
"Opracowaliśmy
niemal od nowa dwa rodzaje neutralizatorów min: wybuchowy i
termiczny. Ten pierwszy z ładunkiem wybuchowym w postaci 75 gramów
trotylu, który kierowany jest na minę, powoduje zniszczenie jej
zapalnika. Drugi to granat zapalający, który wykorzystując wysoką
temperaturę - ponad 2,5 tys. st. C. - przepala zapalnik, korpus miny
i wypala materiał wybuchowy. Dzięki temu pozostaje sama skorupa -
całkowicie bezpieczna i nieszkodliwa" - opisuje prof. Januszko.
O
skuteczności neutralizatora decyduje sposób umiejscowienia go w
stosunku do miny, odległość i kąt uderzenia. Dla każdej
dokładnie zlokalizowanej wcześniej miny, odpowiednio przeszkolony
człowiek ustawia parametry. Wybiera też, który neutralizator
będzie skuteczniejszy. Jedno urządzenie niszczy jedną minę i nie
można go powtórnie używać.
Naukowcy
opracowali też metodę chemicznego rozkładu heksogenu - materiału
wybuchowego o największej prędkości detonacji, wykorzystywanego w
wielu pociskach i minach. "Nasza metoda pozwala na niewybuchowe
niszczenie heksogenu i uzyskanie całkowicie nietoksycznych produktów
jego rozkładu: wody i dwucząsteczkowego azotu" - opisuje
rozmówca PAP.
Zestaw
uzupełniają jeszcze: prosty w obsłudze zbiornik do przewożenia i
przechowywania materiałów wybuchowych - tych, których np. nie
udało się zneutralizować; oraz trał naciskowy - rodzaj
niewielkiego, wieloelementowego walca, który można dołączyć do
każdego ciągnika rolniczego i przeprowadzać akcję rozminowania.
"W wyniku zadziałania odpowiedniego nacisku, trał powoduje
detonację min przeciwpiechotnych" - wyjaśnia prof. Januszko.
W
przyszłości naukowcy chcieliby opracować też sposób na całkowitą
neutralizację bardzo dużych min i pocisków, w miejscu, w którym
je znaleziono. "W Warszawie w czasie budowy metra odkryto kilka
takich obiektów - jeszcze z czasów II wojny światowej - które
ważyły 50-150 kg, a zdarzają się i większe. Takie +znalezisko+
to duże zagrożenie, bo trzeba wydostać je z ziemi, przewieźć na
poligon i tam zneutralizować. Taka operacja - w miejscu gdzie jest
dużo budynków i intensywny ruch miejski - jest bardzo
niebezpieczna" - opisuje prof. Januszko.
Zespół
na swoje rozwiązania zgłosił już sześć patentów, a kolejny
jest w trakcie opracowywania. Badacze podpisali też umowę z polskim
odbiorcą, który ich produkty chce sprzedawać za granicę.
Partnerem jest też jordańska firma, która poznała polskie
rozwiązania na wystawie uzbrojenia SOFEX 2016 w Ammanie i będzie
promowała je w krajach Bliskiego Wschodu. Trwają obecnie rozmowy na
dostawę 10 tys. sztuk neutralizatorów.
Pomysły
naukowców nagradzano na licznych targach wynalazczości na całym
świecie m.in. na Międzynarodowej Wystawie Wynalazków ITEX w Kuala
Lumpur; Międzynarodowej Wystawie Technicznych Innowacji, Patentów i
Wynalazków „Invent Arena 2016” w czeskim Trzyńcu;
Międzynarodowej Wystawie Wynalazczości „International Exhibition
of Inventions of Geneva”. Zestaw narzędzi do rozminowania został
też zauważony i wyróżniony - dyplomami za najlepszy wynalazek -
przez National Research Council of Thailand oraz First Institute
Researchers and Inventors in Iran.
Komentarze
Prześlij komentarz